Witwaspraktijken steeds internationaler en ingenieuzer
FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit) ontving in 2024 een recordaantal van bijna 3,5 miljoen meldingen van ongebruikelijke transacties, een stijging van ruim 50% ten opzichte van 2023. Deze groei werd vooral veroorzaakt door drie sectoren: payment service providers (PSP’s), crypto-exchanges en creditcardmaatschappijen, die hun meldgedrag aanscherpten mede door strengere toezichtregels van De Nederlandsche Bank (DNB). Opvallend is dat 49% van alle meldingen gebaseerd was op subjectieve indicatoren, waarbij instellingen zelf een vermoeden van witwassen of terrorismefinanciering rapporteerden. Daarnaast had 40% van de meldingen geen directe link met Nederland, wat de internationale dimensie van financiële criminaliteit benadrukt.
Ondanks de stijging in meldingen, daalde het aantal verdachte transacties tot 118.408 (tegenover 180.578 in 2023), met een totale waarde van ruim 17,5 miljard euro. De meeste verdachte dossiers betroffen witwassen, fraude en drugshandel. FIU-Nederland signaleert dat witwasconstructies steeds geavanceerder worden, met onder meer het gebruik van katvangers, rechtspersonen en het Cash Compensatie Model. Risicogebieden blijven vastgoed, derdengeldenrekeningen en cryptovaluta.
Een belangrijke ontwikkeling in 2024 was de goedkeuring van het nieuwe Europese anti-witwaspakket op 30 mei. Dit pakket treedt in juli 2027 in werking en omvat strengere regels, bredere bevoegdheden voor FIU’s en de oprichting van de Europese toezichthouder AMLA. De verwachting is dat dit leidt tot uniform toezicht en betere samenwerking binnen de EU, al waarschuwt FIU-Nederland dat criminele netwerken zich snel aanpassen aan nieuwe regels.
FIU-Nederland zet in op technologische innovatie en samenwerking om deze complexe criminaliteit het hoofd te bieden. Door projecten zoals de Fintell Alliance (met grote banken) en regionale ketensamenwerkingen met politie en justitie worden witwas- en fraudepatronen effectiever herkend. Innovaties zoals de systemen GoFintel en GoAML, én de oprichting van een digitale analysetak, moeten de slagkracht verder vergroten. Ook Artificial Intelligence speelt een steeds grotere rol bij het analyseren van grote datastromen.
De FIU waarschuwt voor blijvende risico’s, waaronder een stijging van 35% in dossiers gerelateerd aan terrorismefinanciering. Hierbij speelt het gebruik van onvergunde betaaldienstverleners en ondergronds bankieren (‘hawala’) een belangrijke rol. Andere aandachtsgebieden zijn fraude, corruptie, uitbuiting en sanctieontduiking. FIU-Nederland benadrukt dat financiële informatie essentieel blijft in de bestrijding van deze vaak internationale misdrijven.
Bron: Jaaroverzicht FIU-Nederland 2024, gepubliceerd juli 2025.
Deze samenvatting is opgesteld met behulp van AI, gecontroleerd door onze redactie.
